معماری مدرن با حذف تزئینات اضافی و کنارگذاشتن ویژگیهای معماری کلاسیک پایهگذاری شد. این معماری سعی دارد که سازماندهی شهری را باتوجه به جنبش مدرن اجرا کند. میتوان گفت عواملی همچون رنسانس و ظهور افکاری امانیستی، پیشزمینه پیدایش معماری مدرنیسم در اواخر سده نوزدهم میلادی شد.
آدولف لوس، اتو واگنرو بسیاری دیگر از همکاران آنها از معماران و طرفداران اولیه فلسفههای مدرن بودند. معماران آمریکایی چون لوئیس سالیوان، فیلیپ جانسون و فرانک لوید رایت در ایالات متحده کار خود را با نام معماری نوگرا شروع کردند. به مرور زمان آثار و ایدههای آنها وارد جامعه شد و مدرنیسم جایگاه خود را در معماری سراسر جهان پیدا کرد.
در ادامه مجله سازه به اصول اولیه، مهم ترین آثار و سبکهای مختلف مدرنیسم پرداخته میشود. همچنین جایگاه این سبک در ایران نیز مورد بررسی قرار گرفته است. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص آشنایی با انواع سبکهای معماری با ما همراه باشید.
اصول اولیه معماری مدرن
در این سبک تزئینات، حذف یا بسیار ساده شده است. خانهها بیشتر به شکل مکعب مربع یا مستطیل هستند و تاکید بر اشکال و خطوط عمودی و افقی مد. سقفها مسطح ساخته شدهاند. ستونهای فولادی و بلوکهای بتنی به عنوان مصالح در سبک مدرن استفاده میباشد. همچنین کفهای بتنی در معرض دید قرار گرفته و سیستمهای گرمایشیتابشی نیز از ویژگیهای این سبک است. مصالح در سبک مدرن به صورت آجر ساده و بدون تزئینات به کار میروند، بطوریکه بر حفظ ویژگی طبیعی مصالح تاکید میشود و چوب به جای رنگآمیزی، تنها تمیز یا لکهگیری میگردد. از دیگر ویژگیهای این سبک میتوان به پنجرههای بزرگ، استفاده از رنگ سفید یا کرم در نما، استفاده از شیشه و نور طبیعی و ترکیبات نامتقارن اشاره کرد.
مهمترین آثار سبک مدرن
خانه آبشار اثر فرنک لویدرایت، ۱۹۳۵
خانه شیشهای، نیو کنعان، کانکتیکات، ایالات متحده آمریکا
ویلا ساووی (۱۹۳۱)، پاریس، فرانسه
غرفه در بارسلونا اثر لودویگ میس ون درروه، بارسلون، اسپانیا، ۱۹۲۹
پیست اسکیت اینگالز در نیوهیون، کنتیکت، ایالات متحده آمریکا
گالری ملی نوی اثر لودویگ میس ون درروه، برلین، ۱۹۶۸
ساختمان ایزوکان، ولز کوتس، لندن، بریتانیا، ۱۹۳۴
موزه گوگنهایم اثر فرانک لوید رایت، نیویورک، ایالات متحده آمریکا، ۱۹۵۹
سیته اثر لوکوربوزیه، مارسی، فرانسه، ۱۹۵۲
ویلا دیریکز اثر مارسل لبورن، بروکسل، بلژیک، ۱۹۳۳
معماری مدرن و سبکهای آن
آثار سبک مدرنیسم در دستهبندیهای مختلفی قرار میگیرند که به مینیمالیسم، بروتالیسم، باهاواس، فوتوریسم، کانستراکتیویسم و دی استایل میتوان اشاره کرد. در ادامه به بررسی مهمترین آنها میپردازیم.
مینیمالیسم
مینیمالیسم در دهه ۱۹۲۰ گسترش یافت و جهت تکمیل سبک از د استایل (De Stijl) و باهاوس استفاده کرد. تاکید این سبک بر استفاده از عناصر مربوط به طراحی ساده بدون تزیین و دکور میباشد. از ویژگیهای این سبک میتوان به اشکال هندسی ساده، مصالح ساده، تکرار و خطوط مرتب اشاره کرد.
بروتالیسم
سبک بروتالیسم یا بروتال در دههی ۱۹۷۰، از جنبش معماری مدرنیستی نشات گرفت. ساختارهای بلوک مانند و استفاده از مصالح ساختمانی بدون دستکاری از ویژگیهای منحصر به فرد آن است. مصالح اصلی استفاده شده در این سبک، بتن اکسپوز است ولی برخی ساختمانها عمدتاً با آجر ساخته شدهاند. سبک بروتالیسم بیشتر در ساخت و سازهای ساختمان سازمانی استفاده شده است.
باهاوس
باهاوس به عنوان مدرسهای برای معماری و هنر توسط والتر گروپیوس در سال ۱۹۱۹ تاسیس شد. پس از مدتی این مدرسه، الگویی برای معماری مدارس اروپا و جهان شد و بعدها نام باهاوس به عنوان سبکی در معماری مدرنیسم شناخته شد. از ویژگیهای این سبک میتوان به استفاده از اشکال متقارن و انتزاعی، کاربری بودن آن و استفاده از تزئینات کم را نام برد.
معماری مدرن در ایران
این سبک معماری در ایران بعد از جنگ جهانی اول و با روی کارآمدن سلسله پهلوی، شروع شد. البته معماری قاجار پیش زمینه ورود آن بود و باعث ایجاد برتری این معماری نسبت به معماریهای سنتی ایرانی شد. آثار ایرانی از جمله ایستگاه قطار تهران، بانک ملی، مدرسه دارالفنون، کاخ شهربانی، آرامگاه فردوسی و سعدی، با سبک مدرن ساخته شدهاند.
سخن پایانی
در این مقاله درمورد معماری مدرن و اصول اولیه آن صحبت کردیم و به بعضی آثار مهم در این زمینه پرداختیم. همچنین چندین سبک مهم این معماری مورد بحث قرار گرفت و در انتها جایگاه این سبک در ایران بررسی شد.